ในการประชุมคณะกรรมการพัฒนาซอฟต์พาวเวอร์แห่งชาติ เมื่อวันที่ 27 มกราคม 2568 ณ ห้องวิเทศสโมสร กระทรวงการต่างประเทศที่ผ่านมา นายธีรภัทร เจริญสุข ประธานอนุกรรมการขับเคลื่อนอุตสาหกรรมด้านหนังสือ ได้กล่าวรายงานจุดยืนและนำเสนอแผนยุทธศาสตร์การขับเคลื่อนอุตสาหกรรมหนังสือทั้งระบบ 

โดยกำหนดเป้าหมายว่าภายใน 5 ปี ประเทศไทยจะเป็น “ศูนย์กลางงานหนังสือของภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้” และจะต้องเป็นแหล่งรวมธุรกิจหนังสือ รวมถึงคอนเทนต์ LGBTQ+ ของโลก

ผ่าน 4 ยุทธศาสตร์สำคัญเพื่อสร้างความแข็งแกร่งให้อุตสาหกรรมหนังสือไทย

1. ผนึกกำลังร่วมมือระหว่างอุตสาหกรรมซอฟต์พาวเวอร์ด้านอื่น

ร่วมกับอุตสาหกรรมอื่นที่เป็นสื่อกลางนำเสนอหนังสือไทยสู่สายตาคนทั้งโลกได้ เช่น หนังสือ กับ ภาพยนตร์ ละคร ซีรีส์ สารคดี และแอนิเมชัน นำเสนอภาพลักษณ์อุตสาหกรรมหนังสือไทยผ่านการสร้างคอนเทนต์และตัวละคร สร้างสินค้าหรือผลิตภัณฑ์ที่มีเรื่องเล่า (storytelling) ที่เกี่ยวข้องกับหนังสือ แฝงความเป็นไทย และผลักดันการขายและส่งออกไปพร้อมกันอย่างเป็นระบบ

2. สร้างอำนาจต่อรองในธุรกิจและอุตสาหกรรมหนังสือนานาชาติ

สนับสนุนทุนและสร้างเครือข่ายหนังสือในภูมิภาคลุ่มน้ำโขง ให้ไทยเป็นศูนย์กลาง พัฒนาความร่วมมือกับพันธมิตรกรอบหนังสืออาเซียน ABPA (ASEAN Booksellers and Publishers Association) รักษาสมดุลความสัมพันธ์ด้านหนังสือ-วรรณกรรม ทั้งจีนและไทเป ขยายตลาดหนังสือไทยไปภูมิภาคอื่นๆ เช่น เอเชียใต้ ตะวันออกกลาง ละติน อเมริกา และแอฟริกา

3. สร้างระบบนิเวศอุตสาหกรรมหนังสือใหม่ ๆ ในประเทศ 

โดยเฉพาะสร้างนักอ่านหน้าใหม่ระดับเยาวชน สร้างชุมชนคนรักการอ่านในวัยรุ่นและผู้ใหญ่ เพิ่มพื้นที่สำหรับการอ่านในพื้นที่สาธารณะ พัฒนาทักษะ นักเขียน นักแปล บรรณาธิการ นักพิสูจน์อักษร รวมถึงบุคลากรทั้งะรบบ เพิ่มพูดความรู้และสร้างโอกาสให้ผู้ประกอบการในธุรกิจหนังสือ รวมสร้าง “สถาบันหนังสือ” เพื่อเป็นองค์กรกลางในการดูแลและพัฒนาอุตสาหกรรมหนังสือให้มีความต่อเนื่อง

4. ยกระดับงานสัปดาห์หนังสือแห่งชาติและสัปดาห์หนังสือนานาชาติ

งานหนังสือจะไม่เป็นเพียงงานขายหรือลดราคาหนังสือของธุรกิจเอกชนเท่านั้น แต่จะเป็นพื้นที่จัดแสดงความรู้ ความคิด ภูมิปัญญาผ่านหนังสือ เป็นพื้นที่โอกาสการเข้าถึงหนังสือของเยาวชน ส่งเสริมและเผยแพร่ความคิดสร้างสรรค์ของไทยสู่โลกภายนอก เป็นพื้นที่ให้ผู้มีความคิดสร้างสรรค์ในหลาย ๆ สาขาได้พบปะสังสรรค์และแลกเปลี่ยนประสบการณ์ เพื่อต่อยอดไปสู่พลังสร้างสรรค์อื่น ๆ และภาครัฐจะสนับสนุนอุตสาหกรรมหนังสือไทยไปงานมหกรรมนานาชาติระดับโลก เพื่อสร้างจุดยืนให้หนังสือไทย พร้อมทั้งเผยแพร่ศักยภาพนักเขียน นักแปล เพื่อเป็นสื่อกลางอีกประเภทหนึ่งที่จะนำวัฒนธรรมสร้างสรรค์ไทยในด้านอื่น ๆ สู่สากล

แผนยุทธศาสตร์เหล่านี้ นับว่าเป็นความท้าทายอย่างยิ่งของอุตสาหกรรมหนังสือไทย เพื่อพัฒนาระบบนิเวศอุตสาหกรรมหนังสือไทยทั้งระบบ เพื่อสร้างรายได้ ขยายโอกาส เพิ่มศักยภาพทั้งบุคลากรและอุตสาหกรรมหนังสือไทย

Tags: subcommittee, book